EŞKIYA, Gönül Yarası, Vizontele, Neredesin Firuze gibi sinema filmlerinden Ihlamurlar Altında, Hatırla Sevgili, Bıçak Sırtı gibi çok seyredilen dizilere kadar birçok yapımın müziklerinin albümlerini onun şirketi yayınlıyor.

KALAN Müzik’in sahibi, MESAM üyesi Hasan Saltık’a göre 2008 gerçek müzisyenlerin yılı: ‘Sesim güzel, mankenim, diyenler elenecek... ‘Albümüm satmadı’ diye birçok kişi depresyona girebilir.’

Albümleri artık diziler sayesinde satıyoruz

Birkaç yıl önce senede 40 milyon albüm satarken 2007’yi 9 milyon satışla kapatıyoruz.’ Bu sözler yayınladığı albümlerle ses getiren Kalan Müzik’in sahibi Hasan Saltık’a ait. Saltık artık dizilerde kullanılan şarkıların tercih edildiğini belirterek ‘Diziye şarkıyı veriyoruz, iş bitiyor. İnsanlar artık reklam yapanları tercih etmiyor. 2008’de albümü satmadığı için depresyona giren çok olacak, hatta birkaç intihar olayı da duyabiliriz’ diye konuşuyor.

Hasan Saltık denildiğinde akla hemen Kalan Müzik ve pek çok Anadolu türküsünü araştırıp, CD’lerle dinleyenlere sunan kişi geliyor. Erkan Oğur’dan Aynur Doğan’a, Cihat Aşkın’dan Belkıs Özener’e kadar pek çok sanatçının albümleri Kalan Müzik’ten yayınlandı. Şevval Sam’ın Türk Sanat Müziği şarkılarını yorumladığı Sek, Hatırla Sevgili adlı dizinin müziklerini yapıp yayınladıkları albüm ve İncesaz’ın albümleri 2007’de en çok satanlar listesinde yer alıyor. Bugüne kadar Eşkıya, Gönül Yarası, Vizontele, Neredesin Firuze, Son Osmanlı: Yandım Ali, Yazı Tura’nın da aralarında olduğu daha pek çok filmin müziğini de yine Kalan’ın sahibi Hasan Saltık yayınladı. 2007’de müzik dünyasında neler yaşandığını sormak için aynı zamanda Türkiye Musiki Eserleri Sahipleri Meslek Birliği’nin (MESAM) Yönetim Kurulu üyesi ve Müzik Yapımcıları Meslek Birliği’nin (MÜ-YAP) kurucusu olan Hasan Saltık’ın kapısını çaldık...

2007 müzik açısından nasıl geçti?

Bundan dört, beş yıl öncesine kadar yılda 1300 albüm çıkıyordu. Şarkıların internetten bedava indirilmeye başlanmasıyla rakamlar düştü. Üç-dört yıl önce 40 milyon albüm satarken, 2007’yi 9 milyonla kapatıyoruz. Dünyanın hiçbir yerinde bu kadar düşüş yok. Türkiye’de müzik sektöründe dönen para Beyoğlu’ndaki lüks bir mağazanın cirosuyla eşit. Her sene MÜ-YAP ödülleri veriyoruz, kriterler 500 bine göreydi. Bu kriter düşmeye başladı ve en son 200 bin oldu. Hatırla Sevgili 100 bin sattı. Ama bu albüm dört yıl önce çıksaydı kesin 600 bin satardı.

Hatırla Sevgili’nin albümü çok sattı. İnsanlar nasıl fark ediyor?

İnsanlar gizli reklamı seviyor. Diziye şarkıyı veriyoruz ve iş bitiyor. Hatırla Sevgili, Elveda Rumeli, Bıçak Sırtı, Kuzey Rüzgarı, Zoraki Koca, Asi, Yaprak Dökümü, Halil ve Menekşe’yi biz ve bize bağlı müzisyenler yapıyor.

Albümler artık diziyle mi satıyor?

Tabii ki. Komik ve acı. Dizi müziklerinin albümleri klipsiz ve promosyonsuz satıyor.

Kimler dizi müzikleriyle meşhur oldu?

Aynur Doğan Gönül Yarası filminde bir türkü söyledi. Gurbet Kadını adlı dizide ve Fatih Akın’ın İstanbul Bridge filminde de Aynur’a şarkı söylettik. İncesaz ve Hatırla Sevgili’yi yapan müzisyenler de ünlü oldu. İncesaz’daki Cengiz Onural şimdi Bıçak Sırtı’nın müziklerini de yapıyor.

SAĞCILAR İYİ MÜZİK YAPAMAZ

Bunu ne zaman keşfettiniz?

Daha önce film müzikleri yapıp onların soundtrack’lerini çıkarıyorduk ama bundan üç yıl önce Ihlamurlar Altında adlı dizinin müziğini yaptık. Bir baktık ki 1.5 milyon kişi bilgisayardan bu dizinin müziğini indirmiş. Birkaç dizide daha aynı şeyi görünce klip çeksen böyle bir reklamı olmuyor diye düşündük. Buna göre türkü ve şarkılar seçmeye başladık. İncesaz’ın patlaması birkaç diziyle olmuştur. Şu anda İncesaz’ın bütün albümleri çok satıyor. Bunu keşfedince şarkı ve türküleri karakterlere göre ve kimi meşhur etmek istiyorsak o solisti ön plana sürüyoruz.

İnsanları dizi müzikleriyle nereden yakalıyorsunuz?

Bizdeki müzisyenlerin çoğu ezilmiş, dayak yemiş, işkence görmüş, konserde şarkı türkü söylerken gözaltına alınmış tipler. Bizim müzisyenler acıyı çok iyi bilir. Acı olduğu zaman hemen Alevi bir müzisyeni kullanıyoruz. Aleviler ve Zazalar acıyı çok iyi işliyor, çünkü onların genlerine işlemiş. Müzisyeni yetenek, bölge ve duyarlılığına göre seçiyoruz. Hatırla Sevgili’nin müziğini yapan Kemal Sahir Gürel, Erdal Güney ve Hüseyin Yıldız polis copu yemiş müzisyenler. Sağ görüşlüler iyi müzik yapamaz. Türkiye’de bir müzisyen sağa oynadığı zaman kaybetmeye mahkumdur, muhalif olacak. Sol sanat alanında her zaman daha iyi, daha duyarlı müzik yapar. Marşı da en iyi solcular yapıyor. Ağlatma ve coşturma bizim işimiz.

2008 nasıl olacak müzik açısından?

Şu anda televizyonlarda gördüğümüz popüler isimler fazla varlık gösteremeyecek. 2008 er meydanı gibi, sözünü ve müziğini kendisi yapan gerçek müzisyenlerin yılı olacak. Türkiye’de artık ‘Sesim güzel, mankenim, dizide de oynayayım, albüm yapayım’ diyenlerin çoğu yerlerde sürünüyor, bunlar 2008 yılı eleğinden geçemeyecek. Depresyona giren çok olacak, bir-iki intihar olayı da duyabiliriz.

MESAM’ın kara kutusunda bekleyen telif 3 milyon YTL

Unkapanı’ndaki durum nedir?

Eskiden 300 firma varken sektörde 150 firma kaldı ama adam akıllı iş üreten 12 firma var. Bunlar piyasadaki albümlerin yüzde 70’ini üretiyor. İnternet, sektörü bitiriyor. Devlet nasıl internette çocuk pornosu olayını bir haftalık operasyonla sona erdirdiyse, MP3 indirilen internet sitelerini de kapatabilir.

Peki bu nasıl olacak?

Her şey Türk Telekom’un elinde. Bir albüm çıkarıyoruz, ertesi gün internette bazı siteler ‘Buyur bedava indir’ diyor. Türk Telekom ‘Ben bıçak satıyorum. Bununla meyve de kesebilirsin, adam da öldürebilirsin. Ben nereden bileyim?’ diyor. Ama bu böyle değil. Sonuçta bedava müzik indirilen siteleri anında kapattırabilir.

Bu konuyu Türk Telekom ile konuştunuz mu, bir girişimde bulundunuz mu?

Meslek birlikleri olarak bakanlıklarla görüşüyoruz. Ama yasa var ve onun uygulanmasıyla ilgili sorunlar var. 2008’de çözülür mü bilmiyorum ama devlet müzisyenler kadar istekli davranmıyor.

Bu dünyanın her yerinde böyle. Dizi, müzik hatta film bile internetten indirilebiliyor. İngiltere’de bir müzik CD’sini kaçak indiren 200-250 pound ödüyor. Türkiye’de bu da yapılabilir ama MÜYAP 830 ayrı bedava müzik indirilen siteyi kapattı, ertesi gün yeni bir isimle yeniden açıldı.

Gece kulübü, radyo, televizyon, kafede müzik yayını yapılıyor. Telif alıyor musunuz?

Eskiden telif ödemeleri gibi bir zihniyet yoktu. 15 yıldır bunun mücadelesini veriyoruz. Son üç yıldır bu oturmaya başladı. Türkiye’de bir iki beş yıldızlı otel haricinde çaldıkları müzik için telif ücreti ödemiyor. Türkiye’deki radyoların yüzde 70’i müzikle var ama telif ödemiyorlar. Ulusal radyolar ise açılan davalar sonucu ödemeye başladı.

En çok telifi kim alıyor?

Radyo ya da televizyon hangi programda ne yayınladığı dökümünü liste halinde bize veriyor. Biz telifleri dökümlere göre sanatçılara dağıtıyoruz. Liste yüzde 100 belli olmadığı için kalan para ‘kara kutu’ adlı bir yerde birikiyor. Dünyanın her yerinde de böyledir. Biriken para sanatçıların o yılki performanslarına göre paylaştırılıyor. Üç hafta önce MESAM kara kutudaki 2 milyon YTL’yi dağıttı. Şimdi 2006’ya ait yaklaşık 3 milyon YTL para dağıtılacak.

Aynur yıkıp geçiyor, Tarkan’dan daha ileride

Satışlar düşükken, sanatçılara nasıl albüm yapılıyor?

Piyasada en popüler sanatçılar bile kendi albümlerini kendileri yapıyor. Firmalar artık finanse etmiyor. Televizyon ve gazetelere ‘Albümüm şöyle satacak, böyle satacak’ diyenlere bakmayın. Piyasada en popüler sanatçılar bile kendi cebinden para vererek albüm yapıyor.

Ne kadar ödüyorlar bir albüm için?

Popüler bir sanatçı için 100 ila 200 bin dolar arasında değişiyor. Pek çoğunun albümü de iyi satmıyor. Her gün televizyonlarda gördüğümüz, ismini vermek istemiyorum, bir erkek şarkıcı albümünü kendi cebinden para ödeyerek yaptı, 5 bin 600 adet albüm sattı. Üstelik dağıtım şirketi albümü dağıtmak için 20 bin dolar istemişti. Televizyonda magazin haberlerinde görünenlerinin albüm satışları yerlerde sürünüyor.

Yeni albümü çıkan Tarkan hakkında ne diyeceksiniz?

Tarkan iyi bir müzisyen ancak Gönül Yarası’nda türkü söyleyen Aynur dünyada Tarkan’dan daha ileride. Aynur yıkıyor, geçiyor. Avrupa’daki yayınlarda ‘Diva’ deniliyor. Avrupa’da bir albüm 10 bin sattığında o sanatçı listeye giriyor. Aynur sadece İspanya’da 11 bin sattı, dünyada satışı ise 200 bini geçti. Dünya müziği açısından gelecekte Tarkan mı, Aynur mu diye sorsanız ben Aynur derim. Eurovision’a İngilizce şarkıyla katılıyorlar şimdi de Türkiye’yi bir rock grubu temsil edecek.

Eurovision’a Aynur mu seçilsin?

Muhteşem bir ses, bence o seçilsin. İngilizce okunuyor da bu ülkenin halkının dilinden neden şarkı okunmasın? Bence Türkiye için çok büyük bir puan olur.

Türk marşları CD’si için izin alamadık

‘10. Yıl Marşı yıllardır Kenan Doğulu’dan dinleniyor. Başka bir versiyonu yok. Bir öğrenci İstiklal Marşı’nı dinlemek istediğinde şu anda müzik markette bulamaz. İzmir Marşı, Harbiye Marşı’nın CD’sinin yapılamaması ne kadar acı. Türkiye’de hemen hemen tüm sol grupların marşlarını yaptık. Kürt marşları da yaptık. Cumhuriyet dönemi Türk marşlarını yayınlamak istedik. Bundan sekiz yıl önce Dışişleri Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’ndan Cumhurbaşkanı Senfoni Orkestrası’nın kaydını istedik. Bunu CD halinde piyasaya sunacaktık, gelirini onlara da bırakacaktık. İzin alamadık.’

İNCİ DÖNDAŞ


30.12.2007 / Star Gazete